"Lecą boćki" - trwa 2. edycja konkursu przyrodniczego dla dzieci

Każdy z nas może dbać o bociany, dzieci także. Dzięki wspólnej akcji przyrodników projektu Bociany.pl i Energi z Grupy ORLEN przedszkolaki oraz uczniowie klas 0-3 szkół podstawowych z całego kraju mają szansę poznać bocianie zwyczaje oraz sposoby ich ochrony. 31 maja, czyli w Dzień Bociana, wystartował konkurs inspirowany książeczką "Lecą boćki", polegający na przygotowaniu pracy artystycznej ukazującej piękno polskiej przyrody i życie wokół bocianiego gniazda.

Już w zeszłym roku dzieci oraz ich opiekunowie i rodzice udowodnili, że taka forma edukacji przyrodniczej spotyka się z wielkim zainteresowaniem i zaangażowaniem. Do konkursu mogą zgłaszać się zarówno placówki edukacyjne, jak i rodziny indywidualne. Na uczestników czekają atrakcyjne nagrody w postaci zestawów dla 50 placówek oraz 50 wyróżnień indywidualnych.

Dzień Bociana obchodzony jest 31 maja nieprzypadkowo. Jako że bocian wszystkim kojarzy się z dziećmi, przyrodnicy ustanowili to święto w wigilię Dnia Dziecka, wybierając tę symboliczną datę jako najlepszy moment na zwrócenie uwagi na ochronę bocianów w Polsce. W tym okresie w większości zasiedlonych gniazd powinny znajdować się już pisklęta, a aktywność dorosłych ptaków jest wyjątkowo spektakularna i sprzyjająca do podpatrywania życia ptaków. W tym roku w Dniu Bociana wystartował też po raz drugi ogólnopolski bociani konkurs dla dzieci organizowany dzięki współpracy Fundacji Przyrodniczej ProNatura i Energi z Grupy ORLEN w ramach projektu Bociany.pl.

Bocian biały - bardzo "energetyczny" ptak

Gatunek ten, jak żaden inny symbolizuje piękno polskiej przyrody, ale ma też ścisły związek z energetykami. Boćki upodobały sobie bowiem słupy energetyczne jako idealne lokum do zakładania gniazd.

- Kiedy jeszcze nie było słupów energetycznych, bociany gnieździły się na drzewach w łęgach nadrzecznych. Potem, żeby nie być narażonymi na ataki drapieżników, przeniosły się bliżej człowieka. Kiedy pojawiły się słupy energetyczne okazało się, że są one jeszcze bezpieczniejsze, bo eliminują "wyjadacza" bocianich jaj - kuny - mówi Krzysztof Konieczny z Fundacji Przyrodniczej ProNatura.
Każdego roku wczesną wiosną energetycy pomagają bocianom zabezpieczać gniazda, które z racji ustronnego położenia często są wybierane przez ptaki jako ich miejsca lęgowe. Dzięki zamontowaniu specjalnej konstrukcji wynoszącej gniazdo ponad przewody sieci energetycznej, skrzydlate rodziny mogą bezpiecznie budować swoje siedziby, a odbiorcy energii elektrycznej mają zapewnioną ciągłość dostaw prądu do swoich domów i firm.


Na infrastrukturze Energi Operatora znajduje się już blisko 12.000 bocianich gniazd. Dlatego Energa wraz z przyrodnikami od wielu lat prowadzi aktywne działania na rzecz ochrony bociana białego oraz podejmuje wiele inicjatyw edukacyjnych.

"Lecą boćki...." z zabawą, nauką i nagrodami dla najmłodszych

Warto dbać o szerzenie "bocianiej wiedzy", zwłaszcza wśród najmłodszych. Dlatego już po raz drugi organizowany jest dla nich konkurs. Polega on na twórczym wykorzystaniu książeczki "Lecą boćki...", która wraz z dodatkowymi materiałami dydaktycznymi i wideo udostępniana jest w wersji elektronicznej na stronie Bociany.pl. Edukacyjna zabawa ma bardzo otwartą na kreatywność formułę i daje pole do popisów twórczych interpretacji: uczestnicy mogą przygotować piosenkę, wierszyk, pracę plastyczną lub przedstawienie teatralne. Pierwsza edycja konkursu, do której pomimo pandemii włączyło się łącznie około tysiąca dzieci, udowodniła, że wyobraźnia maluchów nie zna granic. Dodatkowo opiekunowie mają sposobność, by przez zabawę pobudzić dzieci nie tylko twórczo, lecz także zaangażować je do ochrony przyrody.

Z książeczki "Lecą boćki..." dzieci mogą dowiedzieć się ciekawostek z życia bocianów oraz tego, jak w prosty sposób każdy może włączyć się w ochronę tych powszechnie lubianych ptaków. Dokąd podróżują lecąc do tzw. ciepłych krajów? Co tak naprawdę jest ich przysmakiem? Dlaczego sznurki są dla nich śmiertelnie groźne? A także np. kiedy młode boćki opuszczają gniazda swoich rodziców i wzbijają się w przestworza. A mało kto pewnie wie, że przysmakiem bocianów wcale nie są żaby. Z zaskoczeniem może spotkać się też informacja o tym, ze że te majestatycznie wyglądające w powietrzu ptaki, mimo pokonywania nawet 8 tys. km, wcale świetnie nie latają...


Wiersz wykorzystany w wydawnictwie jest autorstwa Krzysztofa Koniecznego, zaś historię bocianiego roku pięknie zilustrowała pani Katarzyna Kopiec-Sekieta. Książeczka zawiera także zapis nutowy piosenki. W formie elektronicznej można pobrać ją w pliku PDF (3 MB). Dodatkowo specjalnie dla rodziców i nauczycieli wydawnictwo zostało uzupełnione o dodatkowy załącznik i komentarz autora (plik PDF 0,2 MB), który pozwoli opiekunom łatwiej wytłumaczyć dzieciom język rymowanej opowieści. Dzięki temu książeczka może być doskonałym materiałem do przygotowania zajęć na temat bocianów, śpiewanego przedstawienia czy inspiracją do innych artystycznych aktywności.

Warunkiem wzięcia udziału w konkursie jest opublikowanie pracy w mediach społecznościowych i oznaczenie jej za pomocą dwóch hashtagów: #BocianyPL i #Energa oraz umieszczenie w komentarzu pod przygotowanym na tę okazję wpisem na profilu bociany.pl.

Nagrodzonych zostanie 25 najwyżej ocenionych grup przedszkolnych, 25 grup szkolnych oraz 50 rodzin zgłoszonych do zabawy indywidualnie przez rodziców. Każda placówka i rodzina otrzyma zestawy atrakcyjnych edukacyjnych gadżetów dla dzieci. Szczegóły konkursu znajdują się na stronie internetowej.

Edukacja przyrodnicza działa

Początkowo zabawa zaplanowana była jako jednorazowa akcja, jednak w związku ze zdobytą popularnością, organizatorzy postanowili ją kontynuować.

- Z dużym wzruszeniem słuchałem, czytałem i oglądałem opublikowane prace konkursowe. Zaangażowanie dzieci, rodziców i opiekunów przeszło nasze najśmielsze oczekiwania. Kolejny raz przekonałem się, że bocian to jeden z najważniejszych symboli w naszym kraju i że jego ochrona ma wielki sens, zarówno edukacyjny, jak i społeczny - powiedział Krzysztof Konieczny, który jest także współautorem książeczki "Lecą boćki" i przewodniczącym jury konkursu. - Ten konkurs pokazał mi, ile jest miejsca w edukacji przyrodniczej dzieci do zagospodarowania, ile gatunków i siedlisk czeka jeszcze na merytoryczne opowieści i wzbudzenie wrażliwości w przyszłych pokoleniach. Z drugiej strony widać jak duże są potrzeby w placówkach oświatowych na uczestniczenie w akcjach edukacyjnych. Dziękuję wszystkim za zaangażowanie i szerzenie wiedzy o bocianach.
W zeszłym roku na wyzwanie odpowiedziały 73 placówki oświatowe z całej Polski oraz dziesiątki rodzin. W wykonywanie konkursowych prac zaangażowanych było około 1000 dzieci. Łączna długość przesłanych filmów z recytacjami, scenkami dramatycznymi, przedstawieniami i odśpiewanymi piosenkami przekroczyła aż 300 minut. Samych prac przestrzennych było ponad 70, a prawie 100 dzieci przebrało się za ptaki, przyprawiając sobie bocianie atrybuty jak dzioby, skrzydła i czerwone nogi.

W 1. edycji konkursu z woj. pomorskiego wyróżniono m.in. dzieci z Pruszcza Gdańskiego, Tczewa i Chojnic.

Każdy może pomóc - wystarczy zbierać sznurki

Bociany budują i odnawiają swoje siedziby znosząc z okolicznych pól przeróżne materiały. Do ich lęgowisk trafiają też porzucone plastikowe sznurki, stanowiące zagrożenie dla piskląt. Młode, które się w nie zaplączą, zazwyczaj nie są w stanie same się uwolnić. Z czasem sznurek wrasta w kończyny, powodując uszkodzenia ciała, które mogą skutkować śmiercią zwierzęcia.

Na szczęście w ochronę bocianów może włączyć się każdy. Zachęcamy, by podczas wycieczek i spacerów po terenach wiejskich, w miejscach gniazdowania boćków, zbierać porzucone sznurki. Nauczmy tego nasze dzieci. W ten sposób możemy eliminować z środowiska niebezpieczny plastik, jak również każdy z nas może pomóc chronić bocianie pisklęta przed zagrożeniem.

Widzisz bociana w potrzebie - zgłoś to

Spacerując na łonie natury, zwłaszcza na terenach wiejskich, często możemy spotkać bocianie gniazda. Jeżeli stwierdzimy coś niepokojącego, zwłaszcza poszkodowane bociany, należy poinformować o tym odpowiednie służby odpowiedzialne za ochronę przyrody - Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (RDOŚ), straż miejską lub straż gminną.

Widząc pilne zagrożenie dla ptasich rodzin na gnieździe umiejscowionym na słupie energetycznym, można zgłosić to energetykom. Na obszarze sieci Energi Operatora o takich przypadkach należy informować infolinię pod numer 801 404 404. Na terenie innych dostawców energii należy kontaktować się z lokalnym operatorem sieci dystrybucyjnej.

Sytuacje, które mogą stanowić zagrożenie dla bocianów, można zgłaszać także na bociany@bociany.pl lub w dni robocze w godz. 10-15 poprzez specjalną infolinię 801 BOCIAN, czyli 801 26 24 26. Przyrodnikom można również zadawać pytania związane z ochroną bocianów w Polsce.

Bociany w sieci

Wiele informacji i  ciekawostek na temat życia polskich bocianów oraz sposobów w jakie możemy przyczynić się do ochrony tych pięknych ptaków, można odnaleźć w internecie. M.in. w bocianiej encyklopedii, czyli na www.Bocianopedia.pl oraz na stronie internetowej www.bociany.pl. Miłośników przyrody zapraszamy też na www.dbajobociany.pl - na blogu zgromadzono kilka tysięcy zdjęć, filmów i tekstów opisujących piękno polskiej przyrody, w tym wokół bocianiego gniazda.