• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Tajemnicza platforma w zbiorniku Świętokrzyska? Wyjaśniamy

Joanna Karjalainen
2 czerwca 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
  • Platforma lęgowa dla rybitw rzecznych zamontowana w zbiorniku Świętokrzyska II.
  • Rybitwa rzeczna Sterna hirundo najchętniej gniazduje w koloniach, które zakłada na piaszczystych lub żwirowych wyspach w dolinach rzek albo naturalnych i sztucznych zbiornikach.
  • Platforma lęgowa dla rybitw rzecznych zamontowana w zbiorniku Świętokrzyska II.
  • Tablica informująca o wyspie dla rybitw

Niedawno w Raporcie z Trójmiasta czytelnicy informowali nas o pojawieniu się "tajemniczej platformy" w zbiorniku Świętokrzyska IIMapka. Wraz ze specjalistami w zakresie ornitologii wyjaśniamy: to platforma lęgowa dla rybitw rzecznych.



Czy umiesz odróżnić podobne do siebie gatunki ptaków?

Komentujący mieli różne pomysły na temat tego, czym jest instalacja, która pojawiła się w zbiorniku Świętokrzyska IIMapka w Gdańsku. Pojawiały się m.in. głosy, że jest to platforma zbierająca śmieci, urządzenie do napowietrzania wody, a nawet wysepka dla wędkarzy. Niektórzy wytypowali prawidłowo, wskazując, że jest to wyspa lęgowa dla ptaków. Konkretnie: dla rybitw rzecznych.



Projekt został zrealizowany przez Stowarzyszenie Wspierania Inwestycji Przyjaznych PTA.com, zrzeszające doświadczonych ornitologów, praktyków ochrony przyrody i edukatorów, we współpracy ze spółką Gdańskie Wody i przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Jeż i krab w "portfolio" gdyńskiego Ekopatrolu



  • Platforma lęgowa dla rybitw rzecznych zamontowana w zbiorniku Świętokrzyska II.
  • Rybitwa rzeczna bywa mylona z mewą, jednak po dokładniejszym przyjrzeniu się zobaczymy wyraźne różnice między tymi gatunkami.
  • Zdjęcie z platformy w innej lokalizacji - przykład sukcesu lęgowego w identycznym, sztucznym siedlisku.
  • Rybitwa rzeczna - dorosły osobnik w szacie godowej.
  • Rybitwa rzeczna składa dwa lub trzy jaja, które są wysiadywane przez ok. 3-4 tyg. przez oboje rodziców.

Sposób na pomoc rybitwom



Potrzeba realizacji takiej inicjatywy powstała ze względu na zmniejszającą się liczebność rybitwy rzecznej.

Rybitwa rzeczna Sterna hirundo najchętniej gniazduje w koloniach, które zakłada na piaszczystych lub żwirowych wyspach w dolinach rzek albo na naturalnych i sztucznych zbiornikach - informuje dr Lucyna Pilacka ze SWIP PTA.com. - Gniazdo to płytki dołek wykopany bezpośrednio na ziemi lub w otoczeniu niskiej roślinności, często ozdobiony na brzegach kamykami, suchymi patykami, muszelkami czy niestety nawet śmieciami przyniesionymi z sąsiedztwa. Obecnie populacja tego gatunku podlega silnej presji ze strony człowieka, drapieżników i czynników naturalnych, takich jak np. gwałtowne zmiany poziomu wody, zarastanie wysp na skutek zaniechania wypasu, co w rezultacie powoduje coraz mniejszą dostępność naturalnych miejsc gniazdowych. Polska populacja rybitwy rzecznej szacowana jest jedynie na ok. 6-8 tys. par i w związku z tym określana jest jako gatunek nieliczny w skali kraju.
Coraz częściej obserwuje się przystępowanie do lęgów na zbiornikach położonych w obrębie terenów miejskich - dodaje dr Pilacka. - Dzieje się tak, ponieważ z jednej strony brakuje dogodnych, naturalnych siedlisk, z drugiej zaś w mieście jest niższa presja drapieżnicza, przede wszystkim ze strony norki amerykańskiej. Drapieżnik ten w warunkach naturalnych stanowi największe zagrożenie dla lęgów gatunków wodno-błotnych, w tym rybitw. Z kolei z uwagi na unikanie kontaktu z człowiekiem stosunkowo rzadko bywa obserwowany w miastach, co czyni zbiorniki retencyjne bezpieczną alternatywą dla naturalnych siedlisk.

Ptaki kontra szyby. Jak pomóc im uniknąć kolizji?



W koloniach lęgowych mewy śmieszki na zbiorniku retencyjnym przy ul. JabłoniowejMapka w Gdańsku są już pisklęta:


Konstrukcja i znaczenie wyspy lęgowej



Wyspy lęgowe w postaci platform są powszechnie stosowaną i skuteczną metodą tworzenia alternatywnych, sztucznych siedlisk lęgowych dla rybitwy rzecznej - tłumaczy dr Lucyna Pilacka. - Dno konstrukcji pokryte jest warstwą żwiru i piasku, a umieszczone na nim niewielkie fragmenty gałęzi mogą służyć pisklętom za schronienie. Na jednym ze zdjęć widoczne są figurki rybitw - to drewniane imitacje mające "pokazać" ptakom, że to miejsce jest bezpieczne i warto z niego skorzystać. Z kolei wysokie burty mają za zadanie chronić lęgi przed pływającymi drapieżnikami oraz zabezpieczyć pisklęta przed przypadkowym wypadnięciem czy ucieczką w kierunku wody. Pisklęta rybitwy rzecznej są zagniazdownikami niepełnymi (niewłaściwymi), co oznacza, że jak inne zagniazdowniki wykluwają się i od razu widzą. Są także pokryte puchem i mogą opuścić gniazdo już po kilku godzinach. Jednak przez pierwsze dni życia muszą być dogrzewane przez rodziców, a dopiero po osiągnięciu zdolności do lotu uczą się samodzielnie zdobywać pokarm. Nawet wtedy wracają jeszcze do rodzimych terytoriów, gdzie są nadal dokarmiane przez rodziców.
- Rybitwa rzeczna jest silnie przywiązana do miejsc wyklucia i miejsc gniazdowania, o ile na przestrzeni kolejnych sezonów warunki siedliskowe nie ulegają pogorszeniu - dodaje dr Pilacka. - Utworzenie optymalnych, sztucznych siedlisk, zajętych w danym sezonie może więc z powodzeniem sprawdzić się w kolejnych latach i zapewnić stałe miejsce gniazdowania dla lokalnej populacji. Platforma zostanie usunięta ze zbiornika na okres zimowy i prawdopodobnie wróci na miejsce wiosną, gotowa na przyjęcie kolejnych ptasich lęgów.
Rybitwa rzeczna to gatunek wędrowny, który zimę spędza w Afryce. Dzięki obrączkowaniu ptaków na lęgowiskach w Polsce wiemy, że "nasze" ptaki zimują m.in. w Ghanie, RPA, Namibii czy Kongo.

Rybitwy rzeczne bywają często mylone z mewami, szczególnie z mniejszą z nich - śmieszką. Rybitwa jest jednak dużo delikatniejsza, wręcz filigranowa, o smukłych skrzydłach i zwinnym locie. Dodatkowo, w przeciwieństwie do mew, długie skrajne sterówki (pióra ogona) tworzą charakterystyczne rozwidlenie, przypominające nieco ogon jaskółek. Rybitwy są wszystkożerne, jednak najczęściej żywią się niewielkimi rybami, których wypatrują, zawisając w locie nad lustrem wody, a następnie pikując i podbierając ofiarę. Ten charakterystyczny sposób polowania, przypominający nieco strategię pustułek wypatrujących na łąkach gryzoni, również odróżnia je od mew.

  • Rybitwa rzeczna (po lewej) i mewa śmieszka
  • Rybitwa rzeczna (na górze) bywa często mylona z mewą śmieszką. Na zdjęciu mewa w środku kolonii rybitwy rzecznej
  • Zaloty rybitwy - samiec przynosi samicy świeżutką rybę. Jeżeli samica przyjmuje podarunek, zgadza się na wspólne założenie gniazda.
  • Zaloty rybitwy - samiec przynosi samicy świeżutką rybę. Jeżeli samica przyjmuje podarunek, zgadza się na wspólne założenie gniazda.
  • Rybitwa rzeczna - taniec godowy


Przyrodnicy apelują o zapewnienie gniazdującym ptakom spokojnego wyprowadzenia lęgów - obserwujmy je wyłącznie z brzegu zbiornika. Obowiązuje, rzecz jasna, całkowity zakaz wstępu na platformę.

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (56)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Stacja Kultura | Przystanek Zwierzęta #1

wykład, warsztaty, spotkanie

70-lecie Gdańskiego Zoo

30 zł
w plenerze, pokaz, gry

Gdański Charytatywny Spacer z Chartami - Chartoterapia

imprezy i akcje charytatywne, spacer

Wild Animal Expo - Festiwal Zwierząt Egzotycznych

30 zł
wystawa, zlot

Najczęściej czytane